We zitten inmiddels al weer meer dan twee weken in Laos. Nadat we even heel rustig aan hadden aan de hoofdstad (Vientiane), zijn we langzaam naar het zuiden gegaan. We hadden er voor gekozen om het noorden van Laos over te slaan, omdat we liever een klein deel goed zien dat een groot deel een beetje. We ontmoeten te veel reizigers die altijd haast hebben en dat kan nooit de bedoeling zijn. Een andere keer pakken we het zuiden van Vietnam en het noorden van Laos wel mee! Van Vientiane zijn we met de bus naar Tha Khaek gegaan, vanaf daar verder naar het zuiden richting Pakse. Vanuit Pakse zijn we de jungle ingegaan: Tat Lo, Sekong en Attapeu, in het grensgebied van Laos, Vietnam en Cambodja. Inmiddels zijn we weer terug in Pakse. Om beter het verhaal te begrijpen, volgt hier in het kort eerst de geschiedenis van Laos.
Geschiedenis
Laos is pas Laos geworden in haar huidige vorm nadat de Fransen het gebied ten oosten van de Mekong claimden (Frans IndoChina). De Laonen vonden dit eigenlijk helemaal niet zo’n goed plan en werkten ook niet echt voorbeeldig mee naar de zin van de Fransen. Maar omdat de Fransen het idee hadden dat er in Laos toch niets te halen viel, hebben ze het land niet zo uitgebuit als Vietnam. De Fransen zagen Laos meer als buffer tegen de Engelsen die in Thailand zaten. Tijdens de 2e WO, verkreeg Japan het recht op Laos, vanwege het toenmalige Vichy regime in Frankrijk. Toen de Japanners werden verslagen, vonden de Fransen het niet meer dan vanzelfsprekend dat ze de touwtjes weer in handen namen. Wat een arrogantie toentertijd van de Europese landen. Eerst zelf bezet door de Duitsers, bevrijd, maar wel het recht denken te hebben om zelf landen te bezetten! De Laonen vonden dat toch niet echt een geschikt plan en de Communistische beweging kreeg het uiteindelijk voor elkaar dat Laos een zelfstandig land werd. Natuurlijk niet zonder bloedvergieten, want de Fransen lieten dat natuurlijk niet zomaar gebeuren, maar Laos verkreeg steun van Communistisch Vietnam (Ho Chi Minh). Toen de oorlog in Vietnam uitbrak, bleef Laos in het geheel niet bespaard. Een en ander is vrij gecompliceerd, dus we noemen enkel wat feiten. De Noord Vietnamezen gebruikten Laos als bevoorrading route naar Zuid-Vietnam (Ho Chi Minh Route), wat de Vietnamezen ontkenden. De Amerikanen, toen ze betrokken raakten in de oorlog in Vietnam, bombardeerden zich op hun beurt helemaal suf in Laos, om de bevoorrading te stoppen, wat de Amerikanen ontkenden. Als gevolg daarvan is Laos het zwaarst gebombardeerde land ter wereld. Op Laos zijn meer bommen gegooid dan het totaal aan bommen gebruikt in de 2e WO. Per hoofd van de bevolking ongeveer een halve ton aan bommen. Daarnaast gebruikten de Amerikanen ook nog een eens miljoenen liters ontbladeringsmiddel (Agent Orange). Nadat de Noord-Vietnamezen de oorlog in Vietnam hadden gewonnen, keerde de rust in Laos langzaam maar zeker ook weer terug. Niet nadat door de VS getrainde en bewapende berg volken af en toe nog een bommetje lieten ploffen. Nu zijn jullie ook een beetje op de hoogte en kunnen we verder met het reisverslag!
Vientiane – Tha Khaek
Omdat Vientiane in vergelijking met Vietnam zo ontzettend heet en vochtig was en omdat we verwachten dat het in het zuiden alleen maar erger zou worden, namen we een aantal dagen de tijd om te acclimatiseren. Vientiane is de hoofdstad van Laos, maar dat is er niet aan af te zien. De stad heeft maar 200.000 inwoners en het grootste deel van de wegen is zandweg. Je moet ook weten dat je in het centrum rondloopt, want het is er niet aan af te zien. Bijzonder mooi is het helemaal niet, behalve de enorme hoeveelheid Boeddhistisch tempels (Wat’s genaamd) die Vientiane rijk is, waaronder het nationale symbool, Pha That Luang. Het is erg leuk om de omgeving te verkennen per motor/brommer, omdat het platteland van Laos direct buiten Vientiane begint. Het platteland bestaat uit kleine dorpjes met houten huizen op palen, zandwegen, rijstvelden, jungle, vriendelijke Laonen die onder het huis in hun hangmat liggen te chillen en grote groepen kinderen, waarvan het lijkt dat ze nooit een blanke zien. Je wordt constant nageroepen met ‘sabaidji’ (hallo).
Hetzelfde was er aan de hand in een nog kleinere stad in Laos: Tha Khaek. Dit was zo mogelijk nog minder dan niets, maar gelukkig kon hier ook de omgeving worden verkend met een Tuk Tuk (gemotoriseerde driewieler). Het lijkt er op dat er in Laos vrij weinig gebeurd, iedereen ligt een beetje te chillen, wat op zich niet verwonderlijk is met deze hitte. Het enige wat de rust verstoorde was het ‘Boat Race Festival’ dat plaatsvind in oktober en in het gehele land wordt gevierd. Wij zaten daar dus midden in, toen we in Vientiane en Tha Khaek waren. Het festival houdt, zoals de naam als suggereert, in dat er boatraces worden gehouden op de Mekong rivier, die de grens vormt tussen Laos en Thailand. Het festival luidt het einde van het regenseizoen in en het toekijken naar het komende jaar, wat wordt verzocht goed te zijn. Het hele festival is niets meer dan een luidruchtige kermis, waarbij de geluidsinstallaties groter dan groot zijn en de muziek op een gehoorbeschadigend niveau staat. Af en toe komen er echter bootjes voorbij! Er waren wat podia neergezet waar een groot aantal stoeltjes voor stonden, maar waar verder vrij weinig gebeurde. Er gebeurde eigenlijk al die dagen helemaal vrij weinig, behalve op de laatste dag. Er was meer volk op de been en er werden drijvende kaarsjes op het water gelaten door zo’n beetje iedere Laoaan (voor het verzoeken van voorspoed in het komende jaar. Het was een mooi en indrukwekkend gezicht. Aan de Thaise kant vond hetzelfde festifal plaats. Het was echter sneu voor de Laoanen dat daar alles groter en meer was: veel vuurwerk, lichtjes die maar door bleven branden op het water, terwijl de lichtjes aan de Lao kant al naar 5 minuten doofden en een groot aantal grote lichtgevende boten, terwijl Laos net genoeg geld had om twee kleine bootjes van lampjes te voorzien.
Pakse – Tat Lo – Sekong – Attapeu – Pakse
Met de bus zijn we van Tha Khaek verder naar het zuiden gegaan richting Pakse. Reizen met de bus is een heel avontuur in Laos, als je tenminste de lokale bussen neemt. De bussen zijn oud, soms met een bovenstel van hout, met overal gaten. De bussen zouden zeker niet door de Nederlandse keuring komen. De bus komt soms wel en soms niet en de bus stopt overal waar je wel en niet wezen wilt. Alles wordt ook in de bus vervoerd: levende beesten (kippen, ganzen, vissen enz.), dode beesten (eekhoorns, spinnen, krekels, ratten enz.), kinderen, oude vrouwtjes die op noten met een trippende uitwerking lopen te kauwen, met een bijzonder rode mond en vage pret oogjes tot gevolg, volledige supermarkten, gasflessen, honderden kolen, ga zo maar door. In, op, onder of naast de bus. Het maakt allemaal niet uit. Wij als twee blonde blanken complementeren het plaatje in de bus!
Van Pakse, waar je erg lekker kunt eten, zijn we naar Tat Lo gegaan. Dit was een paradijsje! Een klein dorpje, gelegen in de jungle aan een kleine rivier. We hadden hier een klein hutje met een veranda, waar van af je vanuit de hangmat kijk had op een waterval en het leven aan, op en in de rivier. Het leuke aan Tat Lo is dat je tijdelijk in een dorpje woont temidden van de Laoanen. We hebben hier gewandeld, gefietst, op een olifant gezeten en met een local zijn velden met gewassen bekeken, gepraat en geleerd over de leefwijze van de mensen op het platteland en ga zo maar door. In Tat Lo hadden we ook twee Australiërs ontmoet die werkten voor de bomopruimingsdienst (UXO). Van alle bommen die op Laos zijn gegooid, is naar schatting 30 procent nooit afgegaan. Vooral in de regio waar we nu zijn en nog verder naar toe gaan is het bijzonder ernstigs. Enkele maanden geleden was er nog een jongetje uit Tat Lo overleden door het spelen met een gevonden bom. Grote probleem bij het opruimen is dat de Amerikanen (de kakkerlakken) geen informatie willen vrijgeven over nog in gebruik zijnde bommen (een hele boel). Lekker volkje of niet?!
Na Tat Lo zijn we verder het afgelegen deel van Loas in gegaan: Sekong en Attapeu. Probleem in Laos is echter vaak dat je niet overal iets kunt regelen om de omgeving te verkennen (gids, motor, tuk tuk). Dat was het geval in Sekong. Gelukkig was e.e.a. wel mogelijk in Attapeu. Daar waren we echt in een afgelegen deel van de wereld. We waren de enige blanken (buiten enkele hulpverleners) in een gebied wat zeer mooi is. Daar hebben we met een gids een deel van de Ho Chi Minh Route bezocht, midden in de jungle. Erg interessant om zulke dingen te kunnen doen. Later zijn we zelf met de motor nog de zandwegen richting Cambodja gaan verkennen, waar blanken toch echt monsters zijn, gezien de reacties van de kleine kinderen. We wilden eigenlijk een rondje maken, maar dat was als gevolg van het ontbreken van een fatsoenlijke weg helaas niet mogelijk. We moesten dus weer terug via dezelfde weg richting Pakse, waar we nu dus zitten!
Het land en de mensen
Laos is een fascinerend mooi land met altijd vriendelijke, lachende mensen. Helaas heeft het land ook erg veel problemen, want het is een ontwikkelingsland. Een van de problemen is het grote aantal niet ontplofte bommen, wat we hiervoor al hadden genoemd. Andere problemen die ze hebben zijn een gebrek aan scholing (50 procent kan niet lezen en/of schrijven), (goede) medische voorzieningen en ziekten, waarvan Malaria de belangrijkste is. Een op de vijf kinderen sterft voor het vijfde levensjaar. Ook is er vaak het gevaar of het acute probleem van voedsel tekorten. Vooral in de afgelegen delen is er vaak niet genoeg te eten. Rijs is maar een beperkt deel van het jaar voorhanden en er is niet genoeg om daar het hele jaar van te eten. Je ziet ook veel kinderen met te dikke buiken vanwege eenzijdig voedsel. Wat er in Laos, misschien daarom juist wel, gebeurd, is dat alles wordt gegeten dat kan zwemmen, vliegen en lopen. We hebben mensen ratten, spinnen, torren, krekels (die wel lekker zijn) en eekhoorns zien eten. Probleem voor ons is echter dat we gedurende de afgelopen twee weken geen enkel in het wild levend dier hebben gezien, op gecko’s en slangen na dan!
Laoanen hebben verder een uitermate chill leven. Het ziet er niet naar uit dat ze zich zelf te veel zorgen maken over dingen. ’s Ochtends vroeg is er enige activiteit waar te nemen, maar verder gebeurd er echt vrij weinig. Er wordt veel samen gehangen en gerelaxed in de hangmat. Het land kan een stuk vooruit komen, wanneer er iets meer de handen uit de mouwen zouden gestoken. Dit zal echter onze westerse mentaliteit wel zijn. We willen echter de uitdrukking ‘Take a Lao day’ introduceren voor alle eventueel gestresste mensen thuis. Niet voor niets bestaat er het gezegde: ‘De Vietnamezen planten de rijst, de Cambodjanen kijken hoe de rijst groeit en de Laoanen luisteren hoe de rijst groeit’.
En verder
Het spreekt denken we wel uit de verhalen dat we ons nog prima amuseren in het verre oosten. We merken wel dat we al een tijdje weg zijn, want we kijken regelmatig BBC World, maar we kunnen ons al bijna niet meer voorstellen dat mensen zich druk lopen te maken over economische ontwikkelingen, winst waarschuwingen en ongezond voedsel. We denken behoorlijk gezond te leven, want we zijn beiden nog geen dag ziek geweest (afkloppen), gedurende de 5 maanden dat we nu onderweg zijn. We bedachten gisteren ook nog dat we sinds Rusland nooit meer na 9 uur ’s ochtends zijn opgestaan. Tegenwoordig staan we elke ochtend op 6.00 uur op, omdat dat het leven hier ook volledig is begonnen. Je kunt ook echt niet slapen wanneer er een overspannen haan naast je zit!
Morgen gaan we weer verder naar het zuiden om het grensgebied van Laos, Thailand en Cambodja te exploren. Jullie zullen het allemaal wel weer horen. Nog een keer bedankt voor al het gevolg en de positieve reacties. We zijn dan wel weg, maar we stellen dat alles zeker wel op prijs!
