Vorig jaar fietsje ik door Cuba en verbleef ik ook enkele dagen in Havana. Ik vond het een prachtige en vooral ook erg interessante stad. Een stad waar het leven voor een groot deel stil lijkt te hebben gestaan. Dwalend door de straten waan je je zelf in een decor van een film uit de jaren vijftig of zestig. Behalve dan wanneer je op weg plotseling een lelijke nieuwe auto ziet rijden. Zo’n standaard saai model dat je foto eigenlijk heeft verpest.

Dwalen door de straten van Havana

Het is een bijzondere ervaring om door Havana te struinen. Felrode Pontiacs en hemelblauwe Chevrolets staan te glimmen tussen half of volledig ingestorte koloniale gebouwen langs lange rechte wegen. Lada’s in pasteltinten rijden door straten vol gaten. Door de smalle straten echoën de geluiden van een stad die leeft. Mensen lachen en mensen praten. Het leven wordt op straat geleefd. Kinderen spelen honkbal en knikkeren tussen gele, rode en blauwe auto’s, jongeren hangen rond met muziek uit een gettoblaster. Bij ons verleden tijd, hier nog hoe het gaat.

Sleeping beauty

Door de smalle straten van Havana echoën de geluiden van een stad die leeft. Mensen lachen en mensen praten. Het leven wordt op straat geleefd. Achter de open deuren en ramen is het Cubaanse leven schaamteloos zichtbaar. In een portiek zit Oma in haar rolstoel naar muziek te luisteren dat uit een kleine radio komt. Ergens anders zit een dikke negerin van haar sigaar te genieten. Overal is geluid. Van oude auto’s die rammelen over kapotte straten, van lachende en luid pratende mensen, van muziek die uit de open ramen schalt. In onbewoonbaar uitziende gebouwen hangt was te drogen op balkonnetjes die nog niet naar beneden zijn gekomen.

Oma heeft niets door. Die is al lang in slaap gevallen.

Fusterlandia

Net buiten Havana ligt de wijk Fusterlandia. Even denk je het werk van Gaudi te bewonderen, maar niets is minder vaak. Het heeft zeker raakvlakken met de beroemde architect en kunstenaar uit Barcelona, maar hier is een geheel eigen kunstenaar aan het werk geweest. José Fuster heeft van een arm vissersdorp een toeristische trekpleister gemaakt. Hij begon ergens in 1975 en inmiddels heeft hij zijn eigen dorpje gecreëerd, meer dan tachtig woningen gedecoreerd en er lijkt vooralsnog geen einde aan te komen.

Allerlei bonte kleuren wisselen zich af in uiteenlopende vormen, pasteltinten, waterpartijen, nisjes en terrassen. Vanaf de bovenste etage kijk je uit op een diversiteit van zijn creaties.

Ossenkarren

Het is erg interessant om over de Cubaanse wegen te rijden. Op de rustige hoofdwegen zijn het Russische lada’s en Amerikaanse klassiekers met wie je de weg moet delen. Op het platteland zijn er bijna geen auto’s meer. Paard en wagen en ossenkaren hebben het hier voor het zeggen. Voor zwaar transport wordt een ossenpaar ingezet.

Ossenkracht

Het meeste werk in Cuba wordt verzet door paarden en ossen. Waar tabak wordt verbouwd wordt alleen met ossenkracht gewerkt. Tractoren zouden de rode aarde te veel samendrukken.

Gekleurde onderbroeken aan de waslijn

Op het Cubaanse platteland wonen de meeste mensen in kleine houten huizen. Vaak geverfd in vrolijke kleuren, maar soms is de vroeger aangebrachte verf al bijna helemaal verdwenen. Maar kleur genoeg in Cuba: meestal hangen er aan de waslijn wel gekleurde shirts en onderbroeken vrolijk te wapperen in de wind.

Sigaren maken de man

Nergens is het koloniale verleden van Cuba zo zichtbaar als in Trinidad. De Spanjaarden zijn al lang verdwenen. Toeristen zijn er voor in de plaats gekomen. Busladingen vol vergapen zich aan de paleizen, pleinen en kerken. Wij vinden vooral alle gekleurde huizen erg speciaal. De huizen waarvan alle ramen en deuren wagenwijd openstaan. Waar op straat wordt gehangen door jong en oud. Waar mannen en vrouwen rustig op straat hun sigaar roken. Zoals ze dat al jaren doen.

Met de boot van Cienfuegos naar Castillo

Twee keer per dag vaart er een pontje van Cienfuegos naar Castillo. Cubanen betalen één peso voor de overtocht, toeristen één CUC. De belevenis is best aardig: als sardientjes opgesloten op een oude boot, na lang te hebben gewacht voor je aan boord wordt toegelaten. Als je dit tochtje enkel doet om het fort aan de overzijde te bezoeken, zul je het als een teleurstelling ervaren.

Voor een fietser is het pontje wel een uitkomst: je vermijdt een lange omweg over een drukke, oninteressante weg.

Fietsen geeft je vrijheid

Het paradijs op aarde

We vinden ons paradijs in een slaperig dorpje aan een zandweg met uitzicht op zee. Er is geen andere toerist te bekennen. Alleen een paar locals die de hele dag met hun hengel of hun snorkel door het dorp paraderen. Denkend aan de vangst die ze vandaag zouden kunnen maken. In dit dorp gebeurt verder vrij weinig. De dag eindigt zoals die ook begon.

Tot rust komen aan de zee

In Cuba zijn nog meer dan voldoende plekken te ontdekken waar je helemaal alleen kunt zijn. Waar je helemaal alleen en in alle rust kunt genieten van het ruizen van de oceaan. Waar je kunt genieten van de ondergaande zon, terwijl de deining van de tropische zee het rif langzaam overspoelt. Helaas is er wel een prijs: zandvliegen.

Kleren maken de man

Dit is absoluut niet de beste foto die ik ooit heb gemaakt, maar toen ik deze zo juist weer tegenkwam moest ik weer erg hard lachen. Deze foto roept bij mij zo veel vragen op. Waarom? Waarom staat deze man hier? Waarom staat deze man hier met zijn schaamteloos bijna blote, bolle buik? Heeft deze man weloverwogen een te klein shirt aangetrokken? Is het zijn favoriete shirt dat is gekrompen in de was? Wat is de relatie tussen deze man en vrouw? De vrouw ziet er verzorgd en netjes uit, maar waarom hij dan niet? Wat zijn de gedachten van deze man om er zo bij te lopen? En wat denkt de vrouw er van?

Lonely Planet Cuba