Vanuit Reggio di Calabria fietsen we over kleine wegen in zuidelijke richting. Aan de overzijde van het water van de Straat van Messina zien we de besneeuwde top van de Etna vulkaan op Sicilië. Het is een prachtig gezicht. Mooier dan het uitzicht dat we hebben langs de wegen rond Reggio di Calabria, waar we het idee hebben over een vuilstortplaats te fietsen. Zwarte vuilniszakken liggen opgestapeld langs secundaire wegen, uiteen getrokken door de vogels, honden, katten en ratten. Matrassen en ander huisraad liggen tussen de struiken, in greppels en onder bruggen. Kapotte televisies en wasmachines worden niet naar het grofvuil of de retourboer gebracht, maar ergens lukraak neer geflikkerd. We zouden hier in Europa moeten zijn, maar deze vuilnisbelt is erger dan een willekeurig ontwikkelingsland.
Onze fietsreis door Italië wordt bepaald door de elementen. Nadat we door het schitterende Parco Nazionale del Cilento zijn gefietst, is de winter teruggekeerd in zuidelijk Italië. Regen en stormachtige wind doen ons besluiten met de trein naar het uiterste zuiden van Calabrië te reizen, om vanaf daar door de Nationale Parken van de regio in noordelijke richting te fietsen. Maar Koning Winter bepaalt anders: op de hoge passen van het Aspromonte National Park ligt een flink pak verse sneeuw. Hier zijn we niet op voorbereid: in onze tassen zitten korte broeken en T-shirts, geen truien en winterjassen. Daarom fietsen we van Reggio langs de zuidkust van Calabrië naar Siderno om de hoogste toppen en de sneeuw te vermijden.
Regen en stormachtige wind doen ons besluiten met de trein naar het uiterste zuiden van Calabrië te reizen, om vanaf daar door de Nationale Parken van de regio in noordelijke richting te fietsen
Calabrië vormt de punt van de laars van Italië en is misschien wel de meest ongerepte regio van heel het land: een ruig, grotendeels ongerept, bergachtig binnenland bebost met eiken, dennen en sparren en glooiende heuvels bedekt met wijngaarden, olijf- en citrusbomen, omringd door honderden kilometers kustlijn met kristalhelder water. Sinds enkele jaren zijn de bergen en natuurparken van Calabrië verbonden met een 545 kilometer lange fietsroute, die door en over de Aspromonte, Sila, Pollino and Serre bergen gaat. Met een geëlektrificeerde Mette hoeven we gelukkig niet de hele tijd over de vlakke en drukke kustweg te fietsen en hoeven we alleen het Nationaal Park Aspromonte over te slaan.
Vanaf Siderno fietsen we de bergen in. Weg van de kust met de nietszeggende dorpjes en stadjes. Weg uit het landschap vol half afgebouwde of verlaten huizen en ruïnes van fabrieken en andere constructies die ooit of misschien wel nooit gefunctioneerd hebben. Weg van de kust waar langs wegen die worden omzoomd door illegale vuilstortplaatsen, hoertjes in korte rokjes en hoge hakken hun diensten aanbieden. Langs de kust worden we geconfronteerd met een hele lelijke kant van Italië: zichtbaar aan het overal aanwezige afval en het verval. Aan half afgebouwde bruggen en wegen die abrupt eindigen.
De ‘ndrangheta
Meer dan elders in Italië is Calabrië het domein van de georganiseerde misdaad. Met haar oorsprong in de bergen van Calabrië is de ‘ndrangheta uitgegroeid tot één van de machtigste criminele organisaties ter wereld. Ze hebben geprofiteerd van de processen tegen de Siciliaanse Cosa Nostra en de Napolitaanse Camorra, waardoor ze hun activiteiten hebben kunnen uitbreiden van roof, zwendel en afpersing naar internationale drugs- en wapenhandel. Moord, drugshandel en afpersing blijven de activiteiten die het meest in het nieuws komen. Maar afval is het nieuwe goud.
Moord, drugshandel en afpersing blijven de activiteiten die het meest in het nieuws komen. Maar afval is het nieuwe goud.
Door milieuregelgeving, belastingen en wettelijke verwijderingsmethoden te omzeilen, die voor giftig afval kostbaar kunnen zijn, kunnen de door de maffia gerunde bedrijven afval ‘verwerken’ tegen een veel lagere prijs dan de legitieme concurrentie. Ook ondermijnen ze op alle mogelijke manieren de bestaande processen van afvalverwerking, waardoor de vraag naar hun eigen illegale diensten toeneemt. Het effect hiervan is dat er overal illegale afvalstortingen plaatsvinden, waardoor Calabrië er uit ziet als één grote vuilstortplaats. Nog veel erger is het echte lucratieve werk en dat is het illegaal verwerken en dumpen van zwaar verontreinigd industrieel, chemisch en zelfs nucleair afval op zichtbare en onzichtbare plekken. Er wordt geschat dat de ‘ndrangheta jaarlijks € 45 miljard tot € 80 miljard verdient met haar criminele activiteiten.
Het gevolg van dit alles is een totale ondermijning van de legitieme samenleving en een isolement van Calabrië dat zich uit in het ontbreken van goede spoorverbindingen en moderne snelwegen. Maar ook in een niveau van de zorg dat aanmerkelijk lager ligt dan in de rest van Italië. De jeugdwerkloosheid bedraagt 50 % en veel kansen om buiten de wurggreep van de maffia te blijven zijn er niet. Velen in Calabrië vestigen hun hoop op de bijna € 200 miljard aan COVID-herstelfondsen van de Europese Unie die de komende zes jaar naar Italië zullen komen. Veertig procent van die middelen is bestemd voor de ontwikkeling van de zuidelijke regio’s. Al dit geld is echter ook een buitenkans voor de ‘ndrangheta, waarvan het maar de vraag is of ze deze kans laten lopen.
Pech onderweg
In de bergen is het beter. Nog steeds ligt er overal afval, maar auto’s zijn er een heel stuk minder. In plaats van langs ruïnes komen we door schitterende stadjes op heuveltoppen. We passeren plaatsen met prachtig klinkende namen als Grotteria, Paradiso, Marcellinara en Chiaravalle. We fietsen door verstilde bossen waar het blad nog niet aan de bomen is verschenen. We klimmen honderden meters per dag om er ook weer net zo veel af te dalen door de ene naar de andere schitterende vallei. Met het motortje van Mette komen we overal. Maar dan treedt ook hier het verval toe. Midden in de bergen wil de accu niet meer laden.
Er wordt gegoogeld, gemaild en gebeld met onze fietsenmaker, de leverancier van de Pendix trapondersteuning en de Nederlandse distributeur van het systeem. De conclusie die wordt getrokken is een defecte acculader. Het gloednieuwe apparaat is na 11 keer gebruik al kapot. Zonder elektrische fiets kunnen we niet door de bergen fietsen en het versturen van een nieuwe lader kan 2/3 dagen duren bij een spoedverzending naar een grote plaats. We kiezen er daarom voor om de lader met spoed te laten versturen naar Bari, de grootste enigszins nabijgelegen stad in de vlakke regio Puglia. Wij dalen maar weer af uit de schitterende en rustige bergen, om naar de drukke, maar vlakke kust te gaan, zodat we al fietsend en treinend snel in Bari kunnen zijn.
Ontdek meer van
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
11 thoughts on “Italië | Tussen afval en verval”