Terug in Ulaanbaatar worden we door ‘Bobby’ in het UB Guesthouse welkom geheten met het treffende ‘welcome back to civilisation’. Dat hebben we inderdaad wel even nodig, voordat we ons in een volgend avontuur storten: het Nadaam festival. Naadam is het nationale festival van MongoliĆ«, dat ieder jaar van 11 tot en met 13 juli wordt gehouden. Het festival wordt ook wel het ‘Eriin Gurvan Naadam’ genoemd, dat ‘de drie mannelijke spelen’ betekent. De spelen zijn Mongools worstelen, paardenraces en boogschieten.
Het is al flink druk wanneer we een kaartje voor de openingsceremonie bemachtigen. Voor drie euro per persoon zitten we tussen de Mongolen. De angst dat de ceremonie voor toeristen zou zijn,, blijkt ongegrond. Het stadion zit stampensvol Mongolen in hun traditionele kostuums, met her en der een plukje blanken. De ceremonie zelf is een potpourri van folklore en moderniteit; van dansen en kostuums, van Mongoolse keel-muziek tot hedendaagse rock en zelfs breakdancing. Omdat er niet zo iets is als een back-stage gaat alles even soepel en strak georganiseerd, maar dat zou hier ook helemaal niet passen. Het zijn tenslotte niet de Olympische Spelen. Nadat de Mongoolse president een lange en voor ons onbegrijpelijke toespraak heeft gehouden is het moment daar om de sponsoren te presenteren: praalwagens van diverse bedrijven rijden in een carnavaleske optocht een aantal rondjes over het terrein terwijl er bijpassende muzak uit de luidsprekers schalt. Het is er erg vermakelijk om hier de markteconomie tot uiting te zien komen.
Enige honderden dikke, nog veel dikkere en ook moddervette worstelaars in strakke blauwe broekjes en open shirt (tegen deelname door vrouwen) betreden het veld: de eerste ronden van het worstelen is aangebroken. Elk paar worstelaars heeft een tweetal scheidsrechters. Na een hoop ceremonieel gedoe van zowel worstelaars als scheidsrechters gaan er diverse partijen tegelijk van start. De meeste zijn na een paar seconden al weer voorbij. De winnaar van iedere partij loopt in een soort van trage vogeldans een ererondje langs een viertal vlaggen. Dit gaat uren en uren door. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het stadion langzaam leeg loopt.
Terwijl we buiten op het een terras genieten van gevulde pannenkoeken, waarvoor we nog geen 8 cent per stuk betalen, worden we geĆÆnterviewd door de Mongoolse televisie over wat we van het Nadaam vinden. Omdat we nagesynchroniseerd en wel op het Nationale nieuws verschijnen, zullen we nooit weten of ze onze reactie op het handboogschieten op prijs hebben gesteld. Deze sport is uitermate obscuur: uitermate serieus en geconcentreerd zijn serieus uitziende mannen stukjes bot ergens van af te schieten met een stuk elastiek. Het meest bijzondere aan Nadaam is dat het de jaarlijkse ontmoeting is van tienduizenden nomaden van de steppe die in hun beste traditionele kledij rond paraderen. Dat ze daarbij ook stokjes bot wegschieten snappen wij best wel.
Terug in het stadion is het verder wachten en nog eens wachten op wat verder komen gaat. In MongoliĆ« leer je wel geduld te krijgen. Alles komt zoals het komt of niet komt. Zo ook de finale van het worstelen, waar iedereen vol spanning op zit te wachten. De laatste partij gaat tussen twee giganten. Machine: geen dikzakken, maar gespierde reuzen, waardoor je direct begrijpt dat MongoliĆ« ooit het grootse en meest gevreesde wereldrijk is geweest. Het stadion is bomvol en de spanning is om te snijden. De lucht zindert van de emotie. Wellicht daarom is de complete politiemacht van MongoliĆ« aanwezig om de boel in toom te houden. De worsteling Ā tussen de giganten duurt een vol uur. Een groot deel van de tijd staan de kolossen in elkaar geklonken; te wachten op een millimeter on-balans van de tegenstander. Iedere minuscule beweging leidde bij de uitzinnige menigte tot gejoel en geklap. Een Ā finale tussen Nederland en Duitsland is er niets bij. Na een paar laatste strategisch minuten, vol geduw, getrek en geworstel gaat de iets kleinere reus onderuit. Game over, maar MongoliĆ« is weer een nieuwe held rijker.
Alle reden voor nog een groot feest op het Sukhbatar Square. De meest populaire band van Mongoliƫ zal daar een afsluitend concert geven. We staan te midden van de tienduizenden hippen en minder hippe Mongolen, die gaandeweg het concert steeds enthousiaster werden. Er wordt gedanst, gezongen en gejoeld. De band, Hurd is dan ook echt erg goed. Terwijl de band de laatste nummers uit de luidsprekers laat knallen, wordt vanaf drie kanten vuurwerk ontstoken. Het is een mooi moment om op te slaan op de mentale schijf: terwijl het mooiste nummer van de band over het plein gaat, licht de hemel op van het vuurwerk dat de lucht in gaat. Het is een bijzonder land.
