Ik moet hier een aantal onderwerpen behandelen, die ik anders ga vergeten. Als eerste het ‘handen geven’ door de Oekraïense man. In Perechyn ging het schudden van handen, van bekenden en minder bekenden, er de hele dag door. Alleen de mannen doen het. Elkaar aankijken of een stevige handdruk zijn niet noodzakelijk. Een losse polsbeweging is voldoende. In Kamianets-Podilskyi is dit gebruik afgenomen en lijken alleen de echte bekenden elkaar een hand te geven. Het vormen van ‘rijen’ is een ander fenomeen. Een rij houdt hier in dat je enorm in elkaars persoonlijke ruimte gaat staan. Voor ons lijkt het alsof ze als een groep vrienden of familie op hetzelfde staan te wachten. Zo dicht staan ze namelijk op elkaar. Het is belangrijk dat je elke ruimte die valt in een rij direct opvult, anders ben je al snel je plek kwijt en kom je nooit aan de beurt, waarvoor je überhaupt in de rij staat. In een postkantoor merken we dus mensen letterlijk tegen aan staan, terwijl wij op dat moment worden geholpen. Het lijkt er dan op dat er voor voorgedrongen, maar dat is dus ook weer niet het geval. Jij bent aan de beurt, dus jij wordt geholpen, maar privacy wordt je niet gegund. Als we staan te pinnen komt er gerust een oud vrouwtje in onze persoonlijke ruimte staan, waardoor wij door onze Nederlandse mentaliteit afvragen of ze wel of niet is te vertrouwen.
Het drinken van bekertjes koffie op straat, te verkrijgen bij een van de vele kiosken, is een favoriete bezigheid van de Oekraïners. Verwacht alleen niet dat het daarmee eenvoudig is om goede koffie te krijgen. Het is meestal oploskoffie, waar je er twee van moet drinken om er wakker van te worden. Semi-functionele koffie dus. Soms word je echter blij verrast en klapperen de tanden je bijna uit de mond, zo sterk is de espresso dan. Dat is een ander belangrijk kenmerk aan de Oekraïne: je weet nooit wat je kunt verwachten. Bijvoorbeeld in restaurants, waar je het beste maar gewoon rustig moet wachten of er misschien nog meer eten op tafel wordt gezet. Meestal hoop je daar ook echt op, want grote porties zoals in Tsjechië en Slowakije, zijn hier niet gebruikelijk. De volgorde waarmee de gerechten op tafel worden gezet is vooral willekeurig. Soep kan best als afsluiter worden gegeten en een bakje yoghurt doet het prima voordat je aan de kip begint.
Nog iets dat opvalt, is het grote aantal zwerfhonden dat er in het gebied tot aan Kolomyia op straat liep. Niemand lijkt zich er aan te storen en ze lijken zelf te worden bijgevoederd. Af en toe rennen ze achter onze fietsen met de rode tassen aan, maar meestal zijn ze te lui om überhaupt te reageren. Meestal lijken ze een vast onderdeel te vormen van de samenleving waarbinnen ze leven. In groepen lopen ze af en toe over straat. Vaak achtervolgen ze elkaar door het drukke verkeer, niemand kijkt er van op. De meeste honden hebben we gezien in Kolomyia. In Chernivtsi was het al een heel stuk minder en in Kamianets-Podilskyi zien we er geen meer.
