Op ongeveer 25 km afstand van het centrum van Dunhuang liggen de Mogao grotten. Voor een retour met de bus door de kale, vlakke steenwoestijn betalen we 20 RMB per persoon. De Moga grotten zijn een 1000-tal boeddhistische tempelgrotten, die tussen de 4e tot en met de 12e eeuw door boeddhistische monniken in het zandsteen zijn uitgehouwen. De grotten bevatten meer dan 1.000 jaar boeddhistische en wetenschappelijke geschiedenis. Tot de nok zijn ze gevuld met boeddhistische kunst, zoals Boeddhabeelden, sculpturen en muurschilderingen. De grootste Boeddha is 34 meter hoog. In 1900 ontdekte de taoĆÆstische monnik Wang Yuanlu hier de rond 50.000 manuscripten van Dunhuang die monniken in het jaar 1036 ingemetseld hadden om ze voor de aanstormende Mongolen te behoeden. Aan het begin van de 21ste eeuw zijn er nog 492 grotten bewaard gebleven. Maar een klein deel daarvan is toegankelijk voor toeristen.
De Mogoa grotten zijn een enorme toeristische trekpleister. Het is er druk en met een toegangsprijs van 100 RMB is het ook aan de prijzige kant. Het is verplicht om aan een toer mee te doen, waarvoor je als westerling nog eens 20 RMD extra moet betalen. Omdat wij nou eenmaal erg eigenwijs zijn en niet van toertjes houden, doen wij daar natuurlijk niet aan mee. Wij kiezen voor de individuele route, waarbij we opportunistisch aansluiten bij een groepje buitenlandse toeristen wanneer we (stiekem) wat interessants willen horen. Ondanks het massatoerisme is dit een indrukwekkende plek; honderden grotten in een zandstenen klif, waarboven de gieren cirkelen op zoek naar voedsel in de omliggende geheel kale steenwoestijn.
De afgelegen ligging maakt het niet verwonderlijk dat de grotten pas aan het begin van de 20ste eeuw zijn ontdekt door Westerlingen. Helaas konden ze het niet laten om zich toe te eigenen wat niet van hen was. Een orgie van pure diefstal en vandalisme was het resultaat. Complete plafonds en muren vol schilderingen werden uitgehouwen en door de woestijn naar Westerse musea getransporteerd. Ā Allemaal voor het pronken van te grote egoĀs met een niet passend gevoel van superioriteit. Hebzucht is iets vreselijks en naars en de basis van te veel ellende en ander gedoe. Aan de andere kant is het wellicht maar goed dat er een groot deel is geroofd en buiten China bewaard is gebleven. Anders had de de Culturele Revolutie van de jaren zestig en zeventig van de 20ste eeuw misschien wel een einde gemaakt aan Mogao.