Niet alleen natuurlijke landschappen zijn mooi of interessant om naar te kijken. Ik heb zelf een fascinatie voor industriële landschappen: rokende schoorstenen, buizen, leidingen, afgravingen, havengebieden. De Rotterdamse haven is een schitterende plek om de grootste schepen ter wereld te bekijken die door de grootste haven van Europa varen. Het Ruhrgebied is perfect om voormalige industriegebieden omgetoverd te zien worden in stadparken en musea.
Thyssenkrupp Steel Duisburg
Aan de noordkant van Duisburg, op de oostelijke oever van de Rijn, ligt de grootste fabriekscomplex van ThijsenKrupp. Het is een indrukwekkende verzameling hoogovens, energiecentrales, walserijen, rook, stoom, buizen en leidingen. Lange treinen vol ertsen rijden af en aan en rollen staal gaan er aan de andere kant weer uit om verderop in Duitsland in auto’s te veranderen. Een aantal jaren geleden was de Alsumer Berg de perfecte plek om al dit industriële geweld goed te kunnen bekijken, maar helaas is de heuvel te dicht begroeid geraakt en is het wachten op een serieuze snoeibeurt.
Maasvlakte Rotterdam
Om de grootste schepen ter wereld te zien is de Maasvlakte een goede plek. 400 meter lange containerschepen met een capaciteit van wel 24.000 containers liggen hier aan de kade om geladen en gelost te worden. Er zijn verschillende plekken in de haven om de schepen te zien binnen varen, maar één van favorieten is wel de Pistoolhaven. Vanaf deze plek in de Europoort komen de gigantische schepen vlak langs gevaren en vormt de achtergrond van rokende schoorstenen een mooi dystopisch decor.
Landtong Rozenburg
Eén van de leukste bestemmingen in de Rotterdamse haven is de landtong, die vanaf Rozenburg tussen de Nieuwe Waterweg en het Calandkanaal loopt. Aan weerszijden van dit 10 kilometer lange schiereiland liggen havens en industrie: kilometers glimmende buizen, chromen torens en lichten van de raffinaderijen fonkelen rondom. Vanaf de uitzichttoren Paal 83 is het uitzicht over de olieterminals en olietankers in de Europoort een onvergetelijk beeld.
Hoogovens IJmuiden
Het is het grootste industriecomplex van Nederland: duizend voetbalvelden groot, maar net iets kleiner dan de binnenstad van Amsterdam. Met 100 kilometer spoorlijn, 80 kilometer wegen en 55 kilometer transportbanden. Naast de sluizen van IJmuiden liggen de uitgestrekte hoogovens, waar de kolen en ijzererts die met bulkschepen en treinen worden aangevoerd worden omgezet in staal: de basis van het moderne leven. Vanuit de lucht wordt de werkelijke schaal van dit gigantische gebied van ijzer en staal pas duidelijk.
De haven van Antwerpen
Europoort Rotterdam
De Europoort vormt samen met de andere Rotterdamse havens één van de omvangrijkste (petro)chemische industriegebieden van de wereld. In de Europoort wordt onder andere ruwe olie verwerkt tot diverse olieproducten. De producten worden opgeslagen in enorme tanks. Doordat de tankterminals direct aan diep water liggen en Rotterdam geen belemmeringen door sluizen of getijden kent, kunnen de allergrootste olietankers in de Europoort terecht. Via een uitgebreid netwerk van pijpleidingen wordt de ruwe olie efficiënt en veilig naar de raffinaderijen vervoerd, in binnen- en buitenland. Rotterdam speelt hiermee een belangrijke sleutelrol in de (petro)chemische sector.
Alsumer Berg
Duitsland is de grootste staalproducent van Europa en één van de grootste staalfabrieken ligt buiten Duisburg: het hoogoven complex van ThijssenKrupp. Op de oostoever van de Rijn ligt een onwerelds industrieel complex van pijpen, schoorstenes en hoogovens, waar ijzererst en kolen worden omgezet in staal. Vlammen, rook, stoom en industrieel kabaal maken dit tot een fantastische schouwspel. Gelukkig is er een plek waar je al dit geweld (van een afstand) kunt bekijken: de Alsumer berg.
Landschaftspark Duisburg-Nord
Landschapspark Noord-Duisburg is een van de meest iconische industriële erfgoedmonumenten van het Ruhrgebied. Het is een openbaar park ten noorden van Duisburg. Het middelpunt van het park wordt gevormd door de ruïne van een in 1985 stilgelegd hoogovencomplex. Het hoogovencomplex werd in 1902 door de “Rheinische Stahlwerke zu Meiderich bei Ruhrort” gebouwd, en werd later overgenomen door de Thyssen-groep. Tijdens de Tweede Wereldoorlog raakte het zwaar beschadigd, maar het werd in de jaren 50 weer opgebouwd. In 1985 waren de hoogovens van het complex te klein geworden om nog rendabel te zijn en werd het complex gesloten. Tussen 1991 en 2002 werd het terrein als openbaar park ingericht.
Zeche Zollverein
Het industriële complex Zeche und Kokerei Zollverein, die in 2001 werd uitgeroepen tot Unesco-werelderfgoed, geldt als één van de meest indrukwekkende industriële monumenten ter wereld. Sinds de laatste ploeg in 1986 het werk heeft neergelegd, is de Zollverein veranderd in een plek voor kunst, cultuur en creativiteit. In de actieve industriële periode was de Zeche Zollverein de grootste steenkolenmijn ter wereld en de kooksfabriek was qua grootte uniek voor Europa. Naast zijn buitengewone grootte is ook de architectuur van het Zollverein-complex zeer bijzonder – niet voor niets wordt de Zollverein ook wel de mooiste mijn ter wereld genoemd.
Petrochemische industrie
Onder andere vijf olieraffinaderijen, ruim 45 chemische bedrijven en vijf plantaardige-olieraffinaderijen vormen in de haven van Rotterdam een sterk (petro-)chemisch cluster. In het cluster vindt grootschalige productie van chemicaliën, brandstoffen en eetbare oliën en vetten plaats voor gebruik in Europa en voor de wereldwijde handel. Als grootste haven van Europa biedt Rotterdam alle mogelijkheden voor het transport van chemische grondstoffen en eindproducten.
